بهداشت مواد غذايي - گاستروانتريت ليستريايي

گاستروآنتریت یرسینایی یرسینیا
به خانواده آنتروباکتریاسیه تعلق دارد. وجود گونه های یرسینیا پزودوتوبرکلوزیس و انتروکولنیگا در مواد غذایی باید مورد توجه قرار گیرد. این باکتری ها ی گرم منفی ، اکسیداز منفی و اوره آز مثبت هستند ، رشد آن در دمای º 2 – تا º 4 رخ می دهد. یرسینیا پزودوتوبرکلوزیس را از پرندگان جدا کرده اند. این باکتری سم مقاوم به حرارت ایجاد می نماید. این سم حرارت c º 100 را ظرف 20 دقیقه تحمل می نماید و تحت اثر لیپازو پروتئاز قرار نمی گیرد. این بیماری طیور سبب ایجاد ضعف ، اسهال ، لاغری ، تورم کبد و طحال و روده می گردد. آلودگی انسان احتمالا" ناشی از مصرف مواد غذایی آلوده شده با مدفوع پرنده است و شامل درد شدید شکمی ، اسهال ، تب ، خون در مدفوع ، وجود گلبول سفید چند هسته ای ، پلی آرتریت ( بویژه در بچه ها ) می باشد.
میکروب کلاستریدیوم بوتولینوم در شرایطی که اکسیژن وجود نداشته باشد (مانند داخل قوطی کنسرو) می تواند سمی کشنده ترشح کند که مقدار کمتر از 2/0 میکروگرم آن قادر به از بین بردن یک فرد بالغ است. علائم مسمومیت که ممکن است بعد از 12 تا 36 ساعت بعد از خوردن سم ظاهر شوند شامل سستی ، خستگی ، سردرد و گیجی ، اشکال در بلع و تکلم ، اختلال بینایی (دوبینی) و یبوست و نهایتاً مرگ در اثر فلج شدن عضلات دستگاه تنفس اتفاق می افتد. چنانچه بیمار با تشخیص به موقع مورد درمان قرار گیرد بهبودی آن به کندی صورت می گیرد. مهمترین مشکل ، تشخیص وجود این میکروب و سم آن در کنسرو است. زیرا وجود آن هیچ تغییری در طعم ، مزه و شکل ظاهری ماده غذایی کنسرو شده ایجاد نمی کند. دقت به هنگام خرید کنسرو و رعایت اصول بهداشتی بعد از خرید می تواند از بروز این مسمومیت جلوگیری کند. این میکروب و سم آن با جوشاندن کنسرو به مدت یک دقیقه از بین می رود. نکات زیر را به هنگام خرید و مصرف این مواد غذایی مورد توجه قرار دهید : - قوطی کنسرو نباید زنگ زده و ضربه خورده باشد. - قبل از جوشاندن قوطی کنسرو در آن نباید متورم باشد ، تورم نشاندهنده وجود میکروب می باشد. البته قوطی معمولاً بعد از جوشاندن متورم می شود. - قوطی کنسرو را در ظرف محتوی آب قرار دهید بطوری که آب کاملاً قوطی را احاطه کند. سپس آنرا بمدت 15 دقیقه بجوشانید و مصرف کنید. - باید توجه داشت که زمان 15 دقیقه از شروع جوشیدن آن محاسبه می شود نه از زمانی که ظرف آب روی شعله قرار می گیرد. - هرگز قوطی کنسرو را مستقیماً روی شعله اجاق گاز قرار ندهید زیرا عمل از بین رفتن میکروب و سم آن بطور کامل صورت نمی پذیرد. - از مصرف کنسروهایی که لعاب داخلی قوطی آن خورده شده خودداری کنید. - از نگهداری قوطی کنسرو در یخچال و محیط های مربوط خودداری کنید. - باقیمانده محتوی کنسرو را در ظروف شیشه ای و در یخچال نگهداری کنید. - از مصرف کنسرو هایی که تغییر رنگ ، طعم و بو داده اند خودداری کنید. - قوطی کنسرو باید کاملاً سالم و فاقد هرگونه نشتی باشد. - از خرید کنسروهایی که فاقد شماره پروانه ساخت وزارت بهداشت ، تاریخ ساخت و انقضاء مصرف باشند خودداری کنید. - از مصرف کنسرو باد کرده و زنگ زده خودداری کنید.